دوستان و همراهان همیشگی هایفا گلد در این مقاله قصد داریم درباره تاریخچه طلا و جواهرات در ایران را مورد بررسی قرار دهیم، لطفا با ما همراه باشید.
کشور ایران از لحاظ داشتن ذخایر فلزی و کانی های گران قیمت؛ جایگاه بسیار مهمی دارد و روز به روز این جایگاه، ارتقاء می یابد. تاریخچه طلا و جواهر در ایران به سال های بسیار دوری بر می گردد؛ به طوری که برخی از پژوهشگران معتقدند 2000 سال پیش از میلاد نیز، مردم از آن در ساختن اشیاء استفاده می کرده اند.
در واقع می توان گفت؛ مردم ایرانی از سال های بسیار دور نیز دانش کافی در صنعت فلز کاری را داشته اند، به گونه ای که حتی ساکنین بابل، جیحون، مصر و هند با همه پیشرفت های خود نتوانستند در این مورد، از ایرانیان سبقت بگیرند.
در حال حاضر آثار هنری و قدیمی بسیار ارزشمندی در موزه های ایران وجود دارد که تمام آن ها هنر دست افراد ایرانی هستند و ارزش بسیار زیادی برای مردم کشور دارند. بیشتر این آثاری که به دست آمده اند و در موزه های مختلف نگهداری می شوند؛ مربوط به دوران پیش از اسلام هستند و با مهارت بی نظیری طراحی شده اند.
از جمله با ارزش ترین این آثار می توان؛ جام طلای مارلیک، مجسمه مشهور بز بال دار، سکه های قدیمی، جام طلای افسانه زندگی و هزاران اثر دیگر را نام برد که تمام آن ها نشان دهنده قدمت کهن سرزمین و هنر پیشینیان مان، هستند.
طلا و جواهرات در دوره مادها
در دوره مادها، سبک های هنری تازه روی کار آمدند و برخی از مردم به تازگی شروع به ساختند آثار هنری با ارزش کردند. در واقع با تشکیل شدن امپراطوری گسترده هخامنشی؛ هنر فلز کاری بسیار رواج پیدا کرد و اکثر مردم شروع به انجام دادن آن کردند.
توسعه سیاسی و اقتصادی در این دوره موجب شد که آثار بسیار مهم و با ارزشی از پاسارگاد، تخت جمشید، همدان و شوش به دست بیاید و جزء آثار تاریخی کشورمان به ثبت ملی برسد.
در آن زمان، مردم خیلی به فکر خرید جواهرات نبودند و به همین علت بیشتر سکه و ظروف مختلف را می ساختند. نخستین سکه طلا در جهان؛ توسط داریوش کبیر در دوره هخامنشیان، ساخته شد و مردم به آن داریک می گفتند.
پیش از آن سکه هایی که ساخته شده بودند؛ از جنس مفرغ، مس و نقره بودند و خیلی ارزش نداشتند. بعد از این که داریوش سکه طلا را ساخت؛ کشورهای دیگر نیز شروع به ساخت سکه طلا کردند و به مرور زمان در کل دنیا رواج پیدا کرد.
طلا و جواهرات در دوره ساسانیان
در دوره ساسانیان مصرف طلا به طور چشمگیری افزایش پیدا کرد و مردم بیشتر به فکر ساختن جواهرات با ارزش و خرید طلا بودند. مردم در دوره ساسانیان؛ بیشتر ارزش این فلز گرانبها را درک کرده بودند و به گسترش صنعت آن فکر می کردند.
با توجه به نوشته های برخی از پژوهشگران معروف مانند؛ گیرشمن، ویل دورانت، شاردن و… می توان گفت که در این دوره فعالیت های بازرگانی و تولیدی در رابطه با سنگ های قیمتی، طلا و جواهرات، بسیار زیاد بوده است.
پادشاهان و اشراف زادگان در دوره ساسانیان؛ از وسایلی استفاده می کردند که از طلا و جواهرات بسیار با ارزش ساخته شده بودند. به طوری که پادشاهان این سلسله مانند؛ هرمز اول، خسرو دوم توجه فوق العاده زیادی به ساخت تخت و تاج پادشاهی و زیور آلات اشرافی داشته اند.
تاریخچه طلا و جواهر در این عصر؛ از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است و آن قدر رواج پیدا کرده بود که مردم اشیاء بسیار شگفت انگیزی می ساختند. به طوری که برخی از مورخین با دیدن این آثار، حیرت زده شده بودند.
طلا و جواهرات در دوره قاجار
در دوره قاجار؛ مردم بیشتر با طلا و ارزش آن آشنا شده بودند و توانستند معادن زیادی را مورد بهره برداری قرار دهند. از جمله مهم ترین این معادن می توان؛ معدن طلای موته را نام برد. در این معدن کارگاه های قدیمی وجود دارد که مربوط به استخراج طلا در گذشته هستند و ارزش بسیار زیادی دارند.
مردم در دوره قاجار؛ به روش های مختلفی طلا را از سنگ ها و دیگر فلزات جدا می کردند و با آن ها وسایل و جواهرات زیادی را می ساختند. مردم در این دوره برای تشخیص طلا؛ از آسیاب های مخصوصی استفاده می کردند.
خرید طلا در دوره قاجار بسیار رایج شد و افراد زیادی در این زمینه فعالیت می کردند. در واقع روز به روز این صنعت دچار تغییر می شد و مردم ایرانی نیز پیشرفت های زیادی را به دست می آوردند.
طلا و جواهرات در دوره پهلوی
با گذشت زمان و پیشرفت بیشتر مردم؛ صنعت ساخت و ساز طلا نیز دچار تغییراتی شد. مردم به مرور زمان وارد یک عصر جدید شدند و لباس های شان از حالت سنتی و قدیمی در آمد و تا حدودی مدرن تر شد.
در واقع با روی کار آمدن دوره پهلوی؛ رفت و آمد های مردم ایران به کشورهای اروپایی افزایش یافت و همین امر موجب شده بود مردم صنعت طلا و جواهر سازی نیز دچار پیشرفت و تغییر شود.
در این دوره تاج و تخت پادشاهی دچار تغییرات و تزئینات جدیدی شد و مردم لباس های بهتری به تن می کردند. زنان نیز در این دوره بیشتر از جواهرات برای خود استفاده می کردند.
در حال حاضر اکثر این اشیاء با ارزش در موزه های ملی ایران نگهداری می شوند و نشان دهنده تاریخچه طلا و جواهر در کشور هستند. به غیر از طلا، جواهرات، اشیاء تزئینی، ظروف و لباس های اشرافی؛ در آن زمان برخی از وسایل ورزشی همچون چوگان را هم، از طلا می ساختند.
در کل می توان گفت که طلا یک عنصر بسیار با ارزش و مهم در دنیا است که از زمان های بسیار دور تا کنون؛ مردم از آن در صنعت های مختلفی همچون هوا و فضا، ساخت زیورآلات، صنعت موبایل سازی، ساختمان سازی، پزشکی، دندانپزشکی و… استفاده کرده اند.
همان طور که متوجه شدید؛ این فلز ارزشمند و گران قیمت در طول تاریخ مورد استفاده های گوناگونی قرار گرفته است اما مهم ترین آن ها، ساخت طلا و جواهرات بوده است. از این رو اگر با دقت بیشتری به تاریخچه طلا و جواهر نگاه کنید؛ خواهید فهمید که از زمان های دور تا کنون، چقدر دچار تغییر و تحول شده است.
