برلیان، نامی که حتی شنیدنش هم با درخشش و زیبایی همراه است. کافی ست نوری به یک جواهر برخورد کند و برق خیره کننده ای از آن بازتاب شود تا ذهن تان بی درنگ به برلیان برود. اما این درخشش بی نظیر فقط یک ویژگی ظاهری نیست؛ پشت آن داستانی فنی، دقیق و شگفت انگیز وجود دارد که کمتر کسی آن را می داند. اگر قصد خرید جواهر دارید، یا صرفا کنجکاو هستید بدانید دلیل این همه محبوبیت چیست، با ما تا پایان این راهنمای جامع همراه باشید.
برلیان چیست؟
در علم گوهرشناسی، برلیان به نوع خاصی از تراش گفته می شود که اغلب روی الماس پیاده می شود و باعث افزایش انعکاس نور و درخشش آن می گردد. این تراش از دهه ها پیش توسط هنرمندان اروپایی توسعه یافت و امروزه پرکاربردترین نوع تراش در صنعت جواهرسازی است.
تفاوت الماس و برلیان چیست؟
تفاوت بین الماس و برلیان یکی از رایج ترین سوالاتی است که هنگام خرید جواهرات مطرح می شود. در نگاه اول ممکن است این دو واژه یکسان به نظر برسند، اما در واقع مفهومی متفاوت دارند. برای درک بهتر تفاوت بین الماس و برلیان، بیایید کمی دقیق تر به آن نگاه کنیم.
- الماس یک ماده طبیعی و بسیار سخت است که از کربن خالص تشکیل شده است.
- برلیان سبکی از تراش است که معمولا روی الماس انجام می شود.
بنابراین، هر الماسی می تواند برلیان باشد، اما هر برلیانی الزاما یک الماس نیست؛ زیرا گاهی این تراش روی سنگ های دیگر هم پیاده می شود.
روش تراش سنگ برلیان چگونه است؟
تراش برلیان یک فرایند فنی و دقیق است که توسط متخصصان با تجربه انجام می شود. این فرآیند برای دستیابی به بیشترین درخشش و بازتاب نور از سنگ، به ظرافت بالایی نیاز دارد. مراحل اصلی تراش برلیان به شرح زیر است:
- بررسی و ارزیابی سنگ خام: در این مرحله از تراش برلیان، ویژگی های سنگ از جمله ناخالصی ها و جهت بلور بررسی می شود.
- برش اولیه (Cleaving یا Sawing): سنگ خام با استفاده از تیغه الماسی یا لیزر به قطعات کوچکتر تقسیم می شود.
- شکل دهی اولیه (Bruting): سنگ به فرم کلی تراش (معمولا دایره ای) در می آید.
- ایجاد وجوه (Faceting): وجوه مختلف روی سنگ ایجاد می شوند تا بازتاب نور تقویت شود.
- پولیش نهایی (Polishing): سطح سنگ با دقت بالا جلا داده می شود تا درخشندگی کامل پیدا کند.
- کنترل کیفیت نهایی (Quality Control): نسبت ها، قرینگی و میزان صیقل نهایی بررسی و تایید می شوند.
انواع تراش برلیان
تراش برلیان محدود به یک شکل خاص نیست و در طول زمان با خلاقیت و نوآوری گوهرتراشان، سبک های متنوعی از آن ایجاد شده است. در ادامه با شناخته شده ترین انواع تراش برلیان آشنا می شویم.
تراش گرد (Round Brilliant)
یکی از کلاسیک ترین از انواع تراش برلیان، که بیشترین میزان درخشش را به سنگ می دهد. این تراش دارای ۵۷ یا ۵۸ وجه است که به صورت دقیق محاسبه شده اند تا بازتاب نور به حداکثر برسد. حدود ۷۵ درصد از حلقه های نامزدی جهان با این نوع تراش عرضه می شوند.
تراش پرنسس (Princess Cut)
تراشی مربعی شکل که ظاهری مدرن تر نسبت به نوع گرد دارد. تراش پرنسس از نظر درخشش بسیار نزدیک به تراش گرد است اما با زاویه های تیز خود جلوه ای خاص ایجاد می کند. این نوع تراش سنگ برلیان برای کسانی مناسب است که به دنبال جواهرات خاص و متفاوت هستند.
تراش اشکی (Pear Cut)
تراش اشکی از انواع تراش برلیان که شکلی ترکیبی از تراش گرد و مارکیز که ظاهر آن شبیه قطره اشک است. تراش اشکی باعث می شود انگشتان دست کشیده تر به نظر برسند و در انگشترها بسیار محبوب است.
تراش مارکیز (Marquise Cut)
تراش مارکیز از انواع تراش برلیان که با شکل کشیده و انتهای تیز، این تراش باعث می شود اندازه ظاهری سنگ بزرگ تر دیده شود. این نوع تراش سنگ برلیان در قرن ۱۸ میلادی به دستور لویی پانزدهم فرانسه طراحی شد.
تراش زمردی (Emerald Cut)
دارای وجه های بزرگ و پله ای که شفافیت سنگ را به خوبی نمایش می دهد. این تراش سنگ برلیان معمولا برای سنگ هایی با کیفیت بالای شفافیت انتخاب می شود چون جزئیات داخلی را به خوبی نمایان می کند.
ویژگی های برلیان
پیش از انتخاب یک جواهر ، شناخت ویژگی های برلیان اهمیت زیادی دارد. ویژگی های برلیان نه تنها ارزش مادی، بلکه زیبایی بصری و ماندگاری سنگ را نیز تعیین می کنند.
- درخشش فوق العاده: برلیان به خاطر نوع خاص تراش خود، نوری که وارد آن می شود را با زاویه های متعدد بازتاب می دهد و جلوه ای پر زرق و برق ایجاد می کند.
- دوام و سختی بالا: از آنجا که اکثر برلیان ها از الماس ساخته می شوند، از سخت ترین مواد طبیعی روی زمین محسوب می شوند و در برابر خط و خش مقاوم هستند.
- محبوبیت جهانی: تراش برلیان در حلقه های نامزدی، گردنبند و گوشواره، پرکاربردترین تراش دنیاست.
- تنوع در اشکال: از تراش گرد گرفته تا اشکی، مارکیز، پرنسس و …، برلیان می تواند در شکل های متنوعی عرضه شود.
- سازگاری با فلزات مختلف: از طلای سفید و زرد گرفته تا پلاتین و رزگلد، برلیان با انواع فلزات گرانبها به خوبی هماهنگ می شود.
معروف ترین برلیان های جهان
در طول تاریخ، معروف ترین برلیان های جهان به دلیل اندازه، رنگ، یا داستان های اطرافشان به شهرت جهانی رسیده اند. این سنگ ها نه تنها زیبایی خیره کننده ای دارند بلکه نمادهای تاریخی و فرهنگی نیز محسوب می شوند.
برلیان کوه نور (Koh-i-Noor)
یکی از معروف ترین برلیان های جهان و جنجالی ترین الماس های تاریخ، که اکنون در جواهرات سلطنتی بریتانیا نگهداری می شود. وزن آن حدود ۱۰۵ قیراط است و ریشه ای هندی دارد. این سنگ در طول قرن ها میان پادشاهان مختلف دست به دست شده است.
برلیان امید (Hope Diamond)
یکی از معروف ترین برلیان های جهان که الماسی با رنگ آبی خاص و وزنی در حدود ۴۵ قیراط. به دلیل شایعاتی که درباره نفرین آن وجود دارد، بسیار معروف شده است. این سنگ اکنون در موزه اسمیتسونین آمریکا قرار دارد.
الماس زرد تیفانی (Tiffany Yellow Diamond)
یکی از بزرگ ترین الماس های زرد رنگ جهان با وزنی بیش از ۱۲۸ قیراط. این برلیان مشهور تنها در موارد خاص نمایش داده می شود و بخشی از تاریخ برند تیفانی است.
الماس اورلوف (Orlov Diamond)
یک الماس منحصر به فرد که در روسیه یافت شده و اکنون در موزه کرملین مسکو نگهداری می شود. شکل منحصر به فرد و منشأ تاریخی آن را به یکی از گرانبها ترین جواهرات سلطنتی تبدیل کرده است.
برلیان رجنت (Regent Diamond)
از معروف ترین برلیان های جهان که الماسی با وزن حدود ۱۴۰ قیراط که سابقه آن به قرن ۱۸ میلادی باز می گردد. این سنگ اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می شود و بخشی از تاریخ فرانسه محسوب می شود.
سوالات متداول درباره برلیان
- آیا برلیان همان الماس است؟
خیر. برلیان یک نوع تراش از الماس است، نه یک سنگ جداگانه.
- آیا تراش برلیان فقط روی الماس انجام می شود؟
معمولا بله، ولی گاهی روی سنگ های مصنوعی یا دیگر سنگ های قیمتی نیز اجرا می شود.
- چرا برلیان گران است؟
به دلیل کمیابی، درخشش بالا، دوام و ارزش هنری و تاریخی، قیمت برلیان بالاست.
در نهایت
برلیان تنها یک سنگ درخشان نیست، بلکه حاصل تلفیق هنر، دانش و تکنولوژی است. شناخت تفاوت آن با الماس، آشنایی با انواع تراش ها، ویژگی های فنی و تشخیص اصالت آن، به ما کمک می کند انتخابی هوشمندانه تر در خرید و نگهداری از جواهرات داشته باشیم.
